تفکر

اگر اندیشه‌ورزی و معرفت‌جویی عبارت باشد از جسارت تردید در تمام مقدمات و مبادی و مقدسات، بسیاری از کسانی که التزام و تعهدی به امری زمینی و حتی فرازمینی می‌ورزند از حلقه آن بیرون‌اند؛ چرا که التزام جزمانه ابتدا، مغز را از کار می‌اندازد و قلبِ مسحور را جای عقلِ محصور می‌نشاند و آنگاه به حیات قاهرانۀ خود در وجود عقیده‌مند ادامه می‌دهد تا حکایت او حکایت ریسمان و اسیر ‌شود:
رشتــه‌ای بر گــردنم افکنده دوست
می‌کشد آنجا که خاطرخواه اوست

برای یک پوینده فکر و اندیشه، هیچ‌گاه به خورشید رسیدن و آخر شدنِ غبار و فرونشستن توفان مطرح نیست، برای او همواره ممکن است که از صحرایِ خیال، توفان تردید برخیزد و صاعقه نفی، خرمن تمام معارف پیشین را بسوزاند.

جسارت رو به رو شدن با این طوفان و آن آتش، از آن آزاداندیشان و معرفت‌جویان، و نه عقیده‌پرستان و کهنه‌خواران است که هیچ‌گاه با گفتن: "محو پری پیکری شدیم و بِرستیم" خاطر خویش را آسوده نمی‌کنند.